Uit protest en inspraak geboren
Tegen de gemeentelijke plannen voor de Nieuwmarktbuurt voor de aanleg van de metro wordt in de jaren zeventig heftig geprotesteerd. De buurt verwerpt de in haar ogen grootschalige plannen en strijdt voor kleinschalige gemengde functies, met behoud van de woonfunctie. In 1992, enkele decennia en stedenbouwkundige plannen verder, hebben gemeente en buurt zich ten slotte kunnen vinden in het stedenbouwkundig programma van eisen en de keuze van ons als architect. Aan de bebouwingsenvelop is letterlijk te zien waar de bewoners zich het meest geroerd hebben, met als resultaat een gekartelde bebouwingsenvelop. In ons masterplan voor de Keizersstraat en omgeving hebben wij van de nood een deugd gemaakt en die getrapte massa tot thema verheven. Dit principe bleek ook goed aan te sluiten bij het gefragmenteerde, prettig rommelige karakter van de Nieuwmarktbuurt en de robuuste blokachtige structuur van het aangrenzende gebouw Flesseman van Wijdeveld. Materiaal- en kleurgebruik sluit aan bij het historische karakter van de locatie. Het project omvat een stedenbouwkundig plan, waarin opgenomen 16 vrije sectorwoningen en 51 sociale huurwoningen, waaronder woningen voor dementerende ouderen (sociowoningen), een wijkteambureau van de politie, en de inrichting van de openbare ruimte: een crèchetuin, sportveldje en buurtplein (Keizersplein) voor kinderen van verschillende leeftijden.
Ons stedenbouwkundig plan houdt het oude stratenpatroon aan. De gevelwand van de Keizersstraat, die plaatselijk open moet blijven vanwege de bezonning van de achtergelegen crèchetuin, wordt gecontinueerd met een lage tuinmuur en twee bomen. Door de gevelwand op die manier door te trekken wordt de rooilijn toch hersteld. Het politiebureau is rechtstreeks aan de Nieuwmarkt gesitueerd, zodat er geen arrestantenverkeer over het verkeersluwe Keizersplein plaats vindt; een nadrukkelijke bewonerswens was dat dit plein autovrij zou worden.
Sociowoningen
Als onderdeel van het masterplan voor een deel van de Amsterdamse Nieuwmarktbuurt — met woningbouw in diverse categorieën, een politiebureau, crèchetuin en sportplein — is een blok met sociale huurwoningen opgenomen. Op de begane grond bevindt zich een kleinschalig woonproject met zogeheten sociowoningen: woningen voor dementerende ouderen die onder begeleiding zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen.
Om privacy te waarborgen en tegelijkertijd het onderlinge contact te stimuleren, hebben alle bewoners een eigen kamer, terwijl de centrale omloop en de gemeenschappelijke tuin uitnodigen tot contact. De woningen zijn gesitueerd rondom de omloop die soms een binnen- dan weer een buitenklimaat heeft en op vele plaatsen uitzicht geeft op straat. Het complex is niet hermetisch afgesloten, de bewoners kunnen naar buiten. Men gaat ervan uit dat de bewoners die ‘weglopen’ wel weer thuisgebracht worden door een vriendelijke buurtbewoner of door mensen van het nabijgelegen politiebureau. Zo kunnen zij ondanks hun beperkingen toch een zekere mate van vrijheid genieten.