Film Kop van Lombok, Rietveldprijs
Kleurrijk Lombok
De wijk Lombok is een 19de eeuwse wijk pal ten westen van het station van Utrecht. Het is een kleurrijk stadsdeel dat een belangrijke schakel vormt tussen vinexlocatie Leidsche Rijn en het centrum. De Zeeman en de Mamminette worden moeiteloos afgewisseld met Marokkaanse slagers en Turkse groentestallen. Bij het slachtfeest slingeren fietsers behendig om vrachtwagens met dode schapen heen. Het is deze levendigheid, waar Lombok zijn kracht aan ontleent, die je zou willen behouden. Het stedenbouwkundig masterplan – dat gedurende 17 jaar ontwikkeld is en vele varianten heeft gekend – voorziet in twee woon-/winkelgebouwen en een moskee en vormt daarmee de begrenzing of de kop van Lombok. De moskee ligt als een parel op het plein aan de as van de Kanaalstraat.
Diversiteit aan functies en bewoners
Blok 1 betreft een woongebouw op een plint van winkels en een 2-laagse parkeerkelder. De woningen zijn divers qua type en grootte, zodat een dito variatie aan bewoners ontstaat, passend bij een stedelijke sfeer. De ontsluiting van de woningen varieert: sommige worden direct vanaf het dek ontsloten, andere middels een binnenstraat (Damstraatzijde) of een hogere hof met galerij (Westpleinzijde). Door deze onderverdeling ontstaan verschillende domeinen, ‘buurtjes’. Tegelijkertijd verkrijgt de ruimte een extra dimensie; je kunt hem niet ineens overzien, moet hem als het ware ontdekken.
Via de entree naar de woningen aan het plein, van waaruit een trappartij naar boven leidt, beland je in een andere wereld, een sprankelende oase. Er groeien bomen, en er staan zitbanken in de zon. Rondom, kris-kras als in een Escher-tekening, lopen houten trappen omhoog, naar bordessen met de voordeuren van de appartementen. Talloze vides laten licht en lucht binnen, op strategische plekken bieden ramen doorzicht naar de straat. En dan is er ook nog een gezamenlijke daktuin met picknicktafels, loungebanken en grandioos uitzicht over de stad.
De ruimtelijkheid wordt versterkt door de vele verschillende appartementen die AMR heeft ontworpen, met het oog op de gevarieerde bevolking. Er zijn maisonnettes met dakterrassen, appartementen met balkons en woningen met ‘Franse’ erkers die helemaal opengevouwen kunnen worden. Sommige woningen hebben een prive-bankje bij de voordeur, andere een eigen voortuintje. Details die de appartementen verrijken en bij voorbaat iets persoonlijks geven. Twee kleine woningen kunnen telkens tot één grote gekoppeld worden.
Noest materiaalgebruik
Het eerste opgeleverde blok vormt enerzijds de kop van Lombok, anderzijds vormt het een front naar Utrecht’s stationsgebied, met zijn grijze hoogbouw. Met de hoogte van zes lagen sluit het meer op het centrumgevoel aan dan het kleinschalige Lombok. Het is juist daarom dat het blok familie is geworden van de verspreid liggende industriële complexen in de wijk Lombok. Met zijn tijdloze voorkomen en industriële steen zoekt het aansluiting bij deze noeste gebouwen die toch Lomboks zijn.
De geknikte gevel vat in één keer de schuine rooilijnen (trapeziumvorm wijk Lombok) en de hoogteverschillen samen. Een Deense grijzige genuanceerde handvormsteen, gecombineerd met leisteenstroken die zichtbaar met grote dopmoeren bevestigd zijn, zet de toon. Vouwpuien in de geknikte erkers zijn volledig open te zetten, zodat de woning in één klap een buitenruimte wordt. De puien eindigen in een daklicht waardoor een soort verticale ‘eindeloosheid’ ontstaat. Ook aan de binnengevels zijn duurzame mooi verouderde materialen toegepast. Azobehout voor de galerijen en goudkleurig aluminium voor kozijnen en gevelbeplating.
